Tork ve Beygir Gücü Arasındaki Fark Nedir?

Tork ve Beygir Gücü arasındaki fark nedir? Bir aracın performansından bahsederken güç ve tork kelimelerini çoğumuz en az bir kere duymuşuzdur. Ancak neredeyse sadece mühendislerin anlayabildiği, geri kalanımız için, en zor anlaşılan kavramlardan biri olmuştur her zaman. Bunun temelinde ya çok fazla karmaşık (çok fazla çöp bilgi var) teknik anlatımlar yada eksik bilgilerin olduğu kanatindeyim. Elbette platform düzeyine göre gerekli detaylı teknik anlatımlar önemlidir. Ancak altın kural, en iyi anlatım, anlaşılan anlatımdır.

Şimdi, ana motor performansında belirleyici olan, beygir gücü parametresinin karmaşık bilimini, hepimizin anlayabileceği bir dilde anlatmaya geçmeden önce, kuvvet, iş, tork ve güç arasındaki farkları açıklığa kavuşturmak önemlidir.

 

Kuvvet (Force)

Kuvvet, bir nesnenin hızında bir değişikliğe neden olan (hareket kazandıran) bir etkendir. Bir itme veya çekme olarak düşünülebilir. Yerçekimi nesneleri aşağı çeker, bir motorun gücü bir aracı öne doğru iter ve sürtünme kuvveti hareketi engeller.

Kuvvet birimi pound (lb)

Kuvvet = Kütle x ivme
F(Newton) = m(kilogram) . a(m/s²)

İş (Work)

İş, kuvvet ve mesafenin ürünüdür. İki tonluk bir nesneyi hareket ettirmeye çalışırsanız, hareket etmediği için hiçbir iş yapılmamıştır (mesafe = 0). Yani bir cisim bir kuvvet etkisiyle yer değiştiriyorsa, o cisim iş yapıyor demektir. (Fizikte iş yapmanın hedefi enerji aktarımıdır. Kuvvet uygulayarak gerçekleştirilen enerji alış-verişine iş denir. Sistemin iş yapabilme kabiliyeti enerji olarak tanımlanabilir. Yani, İş yapabilme yeteneğine enerji denip, iş ve enerji birbirine eşittir.) Enerji değişik formlarda karşımıza çıkmaktadır. Söz konusu konumuz araçlar olduğu için bizi ilgilendiren kısım burada hareket enerjisidir.

İş birimi foot-pound (ft-lb)

İş = Kuvvet x Yol
W(Joule ) = F(newton) . x(metre)

Yukarıdaki bağlantıdan;
J = N . x
Jolue = Newton . metre
Yani 1 joule’lük iş 1 newtonluk bir kuvvetin herhangi bir cismi 1 metre hareket ettirmesiyle oluşan iştir.

Kinetik Enerji (Hareket Enerjisi)

Hareket halinde olan bütün cisimlerin kinetik enerjisi vardır. Kinetik enerji cismin hareketinden dolayı oluşur. Kinetik enerji, bir nesnenin hareketinde depolanmış enerjidir. Hareket eden arabanın, fırlatılan bir taşın, havada uçan bir kuşun kinetik enerjileri vardır. Kinetik enerji cismin kütlesine ve süratine bağlıdır.

Enerji (Energy)

Enerji depolanmış iştir.

Tork (Torque)

Tork, kuvvet ve mesafenin bir ürünüdür. Ancak kuvvet dönmektedir. Motorda tork, açısal bir mesafe üzerinde çalışırken, iş, doğrusal hareketi tanımlamaktadır. Yani piston işi sağlarken, tork işin tekrarlanması için çevrim sağlıyor. Tork iş değildir, işin oluşmasını sağlar. (Mühendisler torku, işten (ft-lb) ayırmak için pound-foot (lb-ft) olarak ifade ederler . Maalesef karışıklıklar oluyor çünkü üreticiler her iki birimide tork belirtmek için kullanabiliyorlar.)

Tork birimi pound-foot (lb-ft)

Hız (rpm)

Motorun ne kadar hızlı döndüğüdür. Yani krank milinin bir dakikada dönme hızıdır (devir / dakika).

Güç (Power)

Fizikte güç, birim zamanda yapılan iş veya harcanan enerji miktarıdır. Yani güç ne kadar hızlı enerji aktarılabildiği ya da ne kadar hızlı iş yapılabildiği anlamına gelir. Birim zamanda aktarılan veya dönüştürülen enerjiye ya da yapılan işe güç denir.

Güç birimi beygir gücüdür (horsepower – hp)

Güç = İş / Zaman
P(Watt) = W(joule) / t(saniye)

Beygir Gücü (Horsepower)

Mekanik gücün (mechanical power) ortak birimi beygir gücüdür (horsepower, hp). Beygir gücü kavramı, 1782 yılında İskoç mucit ve mühendis James Watt tarafından buhar motorlarının gücünü beygirlerin gücü ile karşılaştırmak için geliştirilmiştir. Bir beygirin dakikada 33.000 foot-pound veya saniyede 550 ft-lb kaldırabileceğini belirledi.

“Watt, ortalama bir beygirin dakikada 22.000 foot-pound’luk bir iş geliştirdiğini tahmin ediyordu. Buhar makinesinin alıcısına iyi bir değer vermek için, “horse-power” terimi tahminini yüzde elli kadar artırdı ve böylece dakikada 33.000 foot-pound formülünü geliştirildi.” – Popular Mechanics dergisi Eylül 1938 sayısında

 

Buraya kadar aslında çoğumuzun fizik dersinden bildiği şeylerdi. Asıl sorun, tork ve gücün, bir arabaya, bir motosiklete yada herhangi bir içten yanmalı motorlu araca bu değerler atfedildiğinde ortaya çıkan anlam kargaşasında yatıyor. Şimdi asıl mesele olan, tork ve gücün bir araca uyarlandığında ne anlam ifade ettiklerine bakalım.

Tork ve Beygir Gücü arasındaki fark nedir?

Tork ve Beygir Gücü arasındaki fark nedir? Tork, dönmeye neden olan bir kuvettir, güç bir dönüşün ne kadar hızlı gerçekleştiğidir. Yani; “Güç, bir aracın ne kadar hızlı sürülebileceğini belirlerken, tork bu hıza ne kadar hızlı ulaşılabileceğini belirler”.

Tork –İçeri giren taze yakıt-hava karışımı silindir içerisinde ateşlenerek, kimyasal enerji, ısı enerjisine çevrilmektedir. Açığa çıkan ısı enerjisinden dolayı silindir içerisindeki basınç artar. Yüksek basınçlı gazın pistonu itmesiyle, basınçlı gazın sahip olduğu enerji krank milini çevirir ve torku meydana getirir. İşte motorun içerisindeki o kuvvetin döndürme etkisine tork (moment) denilmektedir. Yani kısaca, tork, bir nesnenin döndürülmesini sağlayan dönme kuvveti tir.

Tork bir kuvvettir, ancak herhangi bir kuvvet olmayıp döndürme kuvvetidir. ABD’de, tork genellikle pound-foot (lb-ft) olarak ifade edilir(lb-ft). Ancak foot pound (ft-lb) ile karıştırılmamalıdır. Metrik birimlerde Newton metre (Nm) ile ölçülür.

1lb-ft = 1.3558 Nm
1Nm = 0.737 lb-ft

Kısacası, tork bir motorun işi gerçekleştirme yeteneğini ifade eder. Yani tork (dönerek tekrar başa getiriyor) işin tekrarını sağlıyor. Tork ne kadar fazla olursa, yönetebileceği yük kapasitesi aslında o kadar artar. Örneğin, yüksek torklu bir motor, düşük devirlerde genellikle çok fazla iş potansiyeli sunan bir motordur. Bu özellik sürücüye yüksek hızlanma (ivmelenme) imkanı sunar.

Matematiksel olarak torku formülize edecek olursak, Tork = Kuvvet x Mesafe
T = F . d (Burada F kuvveti yanma sonucu basınç olup, d ise krank milinin merkezi ile piston kolu merkezi arasındaki mesafeyi temsil eder.) Sıkıştırma oranı artarsa bu F kuvveti de artar.

Ancak önemli olan motordaki üretilen torkun tekerlere aktarılabilmesidir. Yani tekerlerden yere aktarılan kuvvet. Motordaki tork tek başına orada işe yaramayacağı için onu kullanmamız gerekir. Peki ne için kullanmamız lazım? Tabi ki temel amaç, aracın hareket edebilmesi için, kullandığı yakıtı (kimyasal enerjiyi), hareket enerjisine çevirmektir. Yani pistonların doğrusal olan hareketi, krank mili ile döngüsel harekete çevrilir. Bu döngüsel hareket, şanzıman ve diferansiyel dişlilerinden geçirilerek, aracın ilerlemesi için tekerlere iletilir. Tekerleklerdende yola bir kuvvet uygulanıp hareket etmemiz sağlanmış olur.

Beygir gücü – Güç, beygir gücü olarak gösterilen, bir motorun ne kadar hızlı tork sağlayabileceğinin bir ölçüsüdür. Diğer bir deyişle, bir motorun daha yüksek hızlarda güç üretme kabiliyetidir. Tork, beygir gücünü belirlemede bir faktördür. Motorun torku arttıkça veya motorun devir sayısı arttıkça beygir gücü de artar. Tork hızlanma ile ilgili iken, beygir gücü en yüksek hızlanmayı belirler. Beygir gücü ve tork her ikisi de motor hızına bağlı değerlerdir. Beygir gücü, pferdestärke (ps), horsepower (hp), brake horse power (bhp) yada kilo watt (kw) birimlerinden herhangi biri ile ölçülür.

Matematiksel olarak, beygir gücü, saniyede 550 pound (lb) ya da dakikada 33.000 pound (lb) yükü, 1 foot hareket ettirmek için gereken güçtür (Hp = tork x RPM / 5,252).

1 HP = 33,000 ft-lb/min
1 HP = 550 ft-lb/s

1 HP = 0.746 kW = 1.014 PS.
1kW = 1.3596 PS = 1.340 HP
1PS = 0.7355 kW = 0.9859 HP

Beygir gücü ve tork arasındaki ilişki

Bir içten yanmalı motorda, yakıt ve hava karışımı pistonun üstündeki haznede yakılır ve gazların genişlemesine neden olarak artan basınca neden olur. Artırılmış basınç piston üzerinde hareket eder ve onu silindirden aşağı doğru hareket ettirerek krank milinin dönmesine dolayısıyla beygir gücü ve torkun üretilmesine neden olur. Motor gücü, genellikle değişken motor hızlarında tork çıkışlarını ölçen ve bunları beygir gücü değerlerine dönüştüren bir dinamometre (“dyno”) ile belirlenir. Beygir gücü ile tork arasında matematiksel bir ilişki vardır ve birleştirici faktör, dakika başına krank mili devir sayısı (rpm) ile ölçülen motor devridir.

beygir gücü (hp) = tork x rpm / 5252
tork = beygir gücü (hp) x 5252 / rpm

 

Özet

• tork ve beygir gücü çok yakından ilişkilidir
• tork, yük taşıma, yokuş tırmanma ve ivmelenmelerde etkiliyken, güç, son hız için etkindir
• tork iş oluşumuna zemin hazırlarken, güç, birim zamanda yapılan işi oluşturur
• tork ve beygir gücü her zaman 5.252 rpm’de eşittir
• dizel motorlar, benzinli motorlardan daha düşük motor devirlerinde daha fazla tork sunar

Not: Ana motor modifikasyon işlemleri, tork ve beygir gücü değerleri üzerinedir.

 

Güç (Beygir gücü) derecelendirmesi

Güç (Beygir gücü) ölçüm noktaları

Motorlarda çeşitli güçler tanımlanır. Gücün motorun neresinden elde edildiği bu farklılığın nedenidir. Bir motorun gücü, çeşitli noktalardan ölçülebilir. Örneğin, en yüksek hp motorun kendisinde olurken, tekerleklerde ise en düşük seviye hp (sürtünme ve mekanik kayıplar nedeniyle) olacaktır. Bir içten yanmalı motorun gücünü belirlemede, aşağıda belirtilen yöntemler kullanılmaktadır.

• Brake horsepower (bhp)

Fren beygir gücü (bhp), (crank -, engine -, flywheel -, net – horsepower olarakta söylenen), kullanılabilir güç çıkışıdır. Diğer bir ifadeyle etkili- yada efektif güç, motor milinden kullanılmak üzere alınan güçtür. Bu güç indike güçten, sürtünme gücü kadar daha küçüktür. Motor özelliklerinde kullanılan beygir gücü değerleri, fren beygir gücüdür. B.H.P‘nin en yaygın anlamı, “Brake HorsePower” dır. Aynı zamanda, elektrik veya metrik beygir gücünün aksine, mekanik beygir gücüne atfen, başka isim olan “British HorsePower” için de kullanılmakta.

BHP, güç ölçen bir dinamometre (engine dyno) yardımı ile saptanır.

• Friction horsepower (fhp)

Sürtünme beygir gücü (fhp), pistonların, yatakların ve diğer hareketli mekanik parçaların, sürtünme nedeniyle kaybolan güçtür. Friction horsepower (fhp), brake horsepower (bhp) ile indicated horsepower (ihp) arasındaki farktır. Sürtünme gücü şu bileşenlerden oluşmaktadır:

1. Piston, piston sekmanları, yataklar ve motorun diğer hareketli parçalarındaki sürtünme gücü.
2. Benzin pompası, su devirdaim pompası, yağ pompası, yakıt pompası ve dinamo gibi motorun yardımcı elemanların tahrikinde kullanılan güç.

• Indicated horsepower (ihp)

Indicated veya gross horsepower (motorun teorik kabiliyeti), yanma odalarında pistonlar üzerinde gazın genişlemesi ile silindirde geliştirilen basınç miktarı gücüdür. Diğer bir söyleyişle, yanma sonrasında piston üzerine etkiyen kuvvet. Özel bir alet olan “engine indicator” ile ölçülür ve dört zamanlı döngü boyunca değişir. Bu sürtünme kayıplarını dikkate almayan teorik bir ölçümdür. Motor tarafından üretilen toplam güçtür ve brake horepower  ile friction horepower’ın toplamıdır. Gross Horsepower ile SAE Gross Horsepower birbirine karıştırmayın, ki bu farklıdır.

• Wheel horsepower (whp)

Tekerlek beygir gücü (wheel horsepower – WHP), bazen arka tekerlek beygir gücü (rear wheel – RWHP), true horsepower (thp) veya effective horsepower (ehp) olarakta belirtilir. Tahrik tekerleklerine iletilen gerçek tork ve güçtür. Ancak bir şasi dinamometresi (chassis dyno) ile ölçülebilir. Krank mili (volan) beygir gücü (crankshaft (flywheel) horsepower) ve tekerlek beygir gücü (wheel horsepower) arasındaki fark, güç aktarım kaybıdır (drivetrain power loss). Otomotiv-Aftermarket camiasında, upgrade ve tuning parçalarından hp ve tork kazançları genellikle whp – chassis dyno testi ile ölçülür. Bir şasi dinamo testi, tüm araçların tekerlerinin, silindirler (tambur) üzerine yerleştirilmesini gerektirir.

Unutmayın, tekerlek beygir gücünün test sonucu, araç üreticilerin söylediklerine göre daha farklı (düşük) sonuçlar verecektir. Üretici, volandaki beygir gücünü temsil eder. Motor ve tekerlekler arasındaki tüm donanım – şanzıman, tahrik mili, diferansiyel ve akslar, güç aktarım kaybı veya parazit kayıpları olarak özetlenen sürtünme ve atalet kayıplarını ortaya çıkarır.

Güç aktarım kayıpları, şanzıman tipine (otomatik, manuel), çekiş tipine (RWD, FWD, AWD) ve tüm bileşenlerin genel ağırlığına ve boyutlarına bağlı olarak değişir. Tipik varsayımlar, manuel şanzımanlar için% 10 ve otomatikler için% 15 olarak belirtilmektedir.

Ayrıca dyno sayılarına bakarken bile, şu hususu unutmamak gerekir. Dyno’lar, günün koşullarında beygir gücünü ölçüp, sayıları belirtilen standartlar ile uyumlu hale getirmek için bir matematiksel dönüşüm uygularlar. Ham sayılar büyük ölçüde değişebilir. Peki bu ne demek? Aracın o andaki motorun sıcaklığı, soğukluğu, test ortamının durumu vs. bunların her biri çok ciddi etkenlerdir. Sağlıklı sonuç alabilmek için aracı birden fazla aralıklarla ölçmek olacaktır.

Not: Araç üreticilerinin motor performans özelliklerinde belirttikleri rakamlar, “krank” beygir gücüdür. Bu nedenle tekerden ölçülen beygir gücü (whp) arasındaki rakamlar yanıltıcı olabilir. Çünkü tekerden ölçülen mevcut güç, şanzıman gibi tahrik kayıpları nedeniyle (whp değer her zaman bhp değerinden azdır), motorun krank mili çıkışından daha farklı sonuç  vermektedir. Bu nedenle, motorların karşılaştırılmasında krank mili beygir gücü mü yoksa arka tekerlek beygir gücü mü olduğundan emin olmanızda fayda vardır.

 

Wheel horsepower VS Net horsepower

Genellikle otomobil dergileri ve ilgili web sitelerde “horsepower” ifadesi kullanılırken, bir hata yapıldığını görüyorum ve buda kişilerin kafalarının karışmasına sebep oluyor. Yapılan hata, beygir gücü (bg) anlatılırken yani horse power (hp), brake horse power (bhp) ile aynı şeyler olduğu söyleniyor. Ancak önemli bir ayrıntı göz ardı edilip konu birden kaosa dönüşüyor. Bu teoride doğru olmasına rağmen, pratikte farklılığa neden olmuştur. Peki bu ne anlama gelmekte?

Bu şu demektir. Biraz kafalar karışmış gibi görünsede aslında mesele son derece açık ve net. Bhp (gross hp) her ne kadar hala bazı Ülkeler tarafından çok nadir olarak kullanılmaya devam etsede, horsepower, güncel olarak 2 farklı standart tarafından belirlenmekte. Bunlar Amerika Birleşik Devletlerinde kullanılan SAE – Net HP ve Avrupa’da kullanılan DIN – PS dir. Bu iki motordan ölçülen standart, araçların üretim bandından çıkan beygir gücünü yansıtır. Alternatif olarak tekerden ölçülen (whp) beygir gücü ise gerçeklik payı en yüksek olan ölçümdür.

Brake horsepower (bhp), SAE – gross horsepower standartında kullanılmış beygir gücünü temsil etmektedir. Bu, volandaki motor gücünü ölçer ve aksesuar veya aktarma kayıplarını (şanzıman, tahrik mili, diferansiyel) hesaba katmaz. “Brake horsepower” terimindeki, “brake” kelimesi, motor performansını ölçmek için kullanılan dinamometreye bağlı olan fren tertibatından geliyor. Bhp, İngiltere’de hala yaygın olarak kullanılmaktadır.

Mechanical horsepower VS Metric horsepower

Mechanical (Imperial) Horsepower
Arabalar ve çoğu mekanik makine için kullanılan beygir gücü türüdür. Avrupa’nın dışında, en yaygın kullanılan beygir gücü türüdür. Her bir mekanik beygir gücü birimi 745.699872 watt veya 0.745699872 kw’ye eşittir.

Electrical Horsepower
Bu, elektrik motorları için kullanılan beygir gücü türüdür. Her bir elektrik beygir gücü birimi tam olarak 746 watt veya 0.746 kw’ye eşittir.

Metric Horsepower
Metrik sistemi kullanan ülkelerde, beygir gücü metrik birimler (75 kilogram – metre / saniye) olarak tanımlanır ve 735.49875 watt veya 0.73549875 kw’ye eşittir. Bu tip beygir gücü Avrupa’da sıklıkla kullanılmaktadır. Metrik beygir gücü için diğer isimler: pk (Hollanda), ch (Fransız), hk (Fin), hv (Norveç / Dan.), LE (Macar), k / ks (Çek ve Slovakya), KS (Hırvat ve Sırp), KM (Slovenya), CP ( Romen), KC (Makedonya) gibi, hepsi Alman Pferdestärke’ye (PS) eşittir.

 

Avrupa ile Amerika’yı karşılaştırırken beygir gücünde küçük bir tutarsızlık olduğunu görebilirsiniz. Bunun nedeni farklı standartlarda hesaplanan güç birimlerinden kaynaklanır. ABD, SAE standart, İngiliz birimi kullanırken, Avrupa DIN standart, metrik birim sistemi kullanıyorlar.

1905 yılında kurulan Society of Automotive Engineers – SAE organizasyonu, otomobillerin beygir gücünü değerlendirmek için otomotiv endüstrisinde uzun süredir standartlar sağlamakta. 1971-1972 yılına kadar SAE gross power (brake horsepower, bhp, olarakta bilinir) kullanıldı. Ancak gerçekçi olmayan performans derecelendirmeleri nedeniyle, o zamandan bu yana, motor aksesuarlarını, ve egzoz emisyonlarını hesaba katan daha muhafazakar SAE net power (güç aktarım kayıpları hariç), standartı kullanılmakta.

 

SAE – Gross Horsepower

1972 yılı öncesinde, Amerikan otomobil üreticileri motorlarını brake horsepower, bhp, gücünde değerlendirdi ve ilan etti. Güç, bir dyno üzerinde çalışan bir motordan (engine dyno) ölçülmüştür. Test için kullanılan motor, bir arabaya monte edilenden farklı olarak, egzoz susturucusu, alternatör, yakıt pompası gibi bileşenler içermeyecek şekilde yapılandırılmıştır. Buna ek olarak, motor bir şanzımana bağlı olmayıp, doğrudan dinamometreye bağlıdır. SAE gross – normuna göre denenen motordan elde edilen güç değerleri, DIN – değerlerinden % 15-20 daha büyük olmaktadır.

SAE brüt beygir gücü sayıları, üreticinin elde etmeye çalıştığı pazarlama hedefine bağlı olarak yukarı veya aşağı doğru çekilerek çok kolay manipüle edilebiliyordu. Bu yöntemle ölçülen beygir gücü, bir araca bağlı olan aynı motorun üretebileceği beygir gücünü yansıtmıyordu.

Başka bir deyişle, SAE – gross hp, “ideal koşullar” altında bir motorun maksimum güç çıkışını temsil eder. Ancak gerçek dünyada, otomotiv motorları ideal koşullarda çalışmazlar. Doğal olarak, belirli bir motorun net çıkışı, brüt çıkıştan biraz daha düşüktür. Bu, gücün maksimum “teorik” değeri ve asla bir aracın yola ilettiği gerçek güç değil. BHP, daha çok, laboratuar kontrollü koşullar altında ve motora bağlı bir şey olmadan yapılan bir teorik hesaplamadır.

1972 öncesi eski nesil Amerikan arabaları (özellikle 50’li ve 60’lı yıllar) bu sebepten dolayı beygir güçleri (hp) daha yüksektir. Buraya kadar sıkıntı yok ancak halka bu gücün net beygir gücü olarak yansıtılmaması, dönemin drag yarışları ve politik çıkarlar için bir manipülasyon olduğunu söyleyebiliriz.

Brüt beygir gücü değerlerinin belirsizliği, 1972 öncesi Amerikan otomobillerinin aslında, reklamı yapılan rakamlardan daha az güçlü olduğu anlamına gelir. Özellikle 1972 öncesi Amerikan arabaların gerçek beygir gücünü belirlemedeki en iyi yöntem, tekerden beygir gücünü ölçen, bir şasi dinamometresi kullanmaktır.

Klasik otomobil meraklıları arasında, beygir gücü sayılarının nasıl toplandığı konusunda bir sürü dedikodu ve yanlış bilgi var. 1972’den önce motorların bir engine dyno üzerinde test edildiği (doğru bilgidir), 1972’den sonra inşa edilen otomobillerin bir arabaya monte edildikten sonra motorun chassis dyno’da test edildiği (yanlış bilgidir) yönünde söylentiler mevcut.

Gross hp, otomobil üreticileri ve pazarlamacıları tarafından sık sık manipüle edildi ve SAE, yeni bir güç standardı (Net-hp) benimsemeye karar verdi.

 

SAE – Net Horsepower

Amerika Birleşik Devletleri’nde, bhp terimi 1971–1972’den beri artık kullanılmıyor. 1972’de Amerikalı üreticiler SAE net horsepower (Hp) gücüne geçti. Bu, güncel Amerikan derecelendirmelerinin temel aldığı standarttır. Bu gross power’da olduğu gibi kranktan (volandan), bir motor dyno (engine dyno) üzerinde ölçülür, ancak motor, tam egzoz sistemi (manifoldlar ve susturucular dahil), alternatör, su pompası, marş motoru gibi, tüm aksesuarlarla birlikte test edilir. ‘Gerçek Dünya’ koşullarına olabildiğince yakınlaşmak için. SAE net (net beygir gücü), ayrıca fabrika çıkışlı beygir gücü “factory horsepower” olarak da adlandırılabilir.

Bu yöntemle elde edilen güç değerleri, DIN – normuna göre elde edileceklerden  genede çok az farklı olmaktadır. Bunun nedeni güç formüllerinde kullanılan basınç ve sıcaklık değerlerindeki farklı standartlardır. SAE’ye göre elde edilen güç değeri DIN’e göre ölçülecek değerden çok az daha küçük olmaktadır.

Reklam, broşür ve dergilerde sunulan beygir güçleri her zaman doğru değildir. Her ne kadar üreticilerin beygir gücü değerlerini SAE net veya DIN standartlarına dayandırmaları gerekiyorsa da, daha düşük rakamlar için reklam vermek istemiyorlar. Bununla birlikte, whp ve bhp’nin sıklıkla birbirinin yerine geçecek şekilde kullanıldığını ve bunun da karışıklığa katkıda bulunduğunu belirtmek gerekir. Bazı varsayımların aksine, net beygir gücü değerleri, tahrik tekerleklerindeki beygir gücünü (whp) ölçemez. Hem brüt hem de net dereceler volandadır ve aktarma organındaki güç kayıplarını yansıtmaz. Hatta öyle ki (genellikle dergilerde yapılan testlerdeki beygir gücünü , “bhp” olarak listelerler) bir çok kaynakta bhp’nin net horsepwer’a eşit olduğunu görebilirsiniz. Net derecelendirmeler, daha yüksek brüt derecelendirmelerden daha doğrudur. Birçok kişi net hp’yi sürücü tekerleklerinde ölçüldüğü gibi hatalı rapor ediyor. Net hp’yi daha düşük olan tekerlekli hp ile karıştırırlar.

 

SAE – Certified Horsepower

2005 yılında, beygir gücü standardına yeni bir dokunuş “SAE certified” olarak adlandırılan bir uygulamadır. Bu isteğe bağlı program kapsamında, bir otomobil üreticisi, bir SAE tarafından belirlenen üçüncü şahıs tanığının bir motorun reklamı yapılan rakamı ürettiğini doğrulamasına izin verir. Bu prosedürden geçen motorlar “SAE sertifikalı” olarak ilan edilebilir.

 

DIN Horsepower

DIN, Deutsches Institut für Normung (Alman Standartlar Enstitüsü ), Almanya’nin resmi standart enstitüsüdür. Araçların beygir güçlerini kranktan (volandan) ölçülüp, PS olarak (DIN-PS) belirtilmiştir. Motor, gerçek koşullarda kullanılacağı duruma göre ölçülür. Yani motor, egzoz sistemi, alternatör, su pompası, marş motoru, hava filtresi gibi takılı vaziyette olup, motor denenirken tüm yardımcı sistemler de motor tarafından döndürülmektedir. Bu yönüyle SAE Net standardına çok benzerlik göstermektedir.

 

KW (METRIC HORSEPOWER)

Metrik sistemde, beygir gücü watt olarak ölçülür. Bir watt, saniyede bir Newton metreyi taşıma gücüdür. Bu çok küçük bir ölçüm olduğu için kilowatts (kw) kullanılır. 1HP = 746 watt = 0.746 kw.

 

PS (METRIC HORSEPOWER)

Pferdestärke (PS), Almanya’da hâlâ yaygın olan eski bir güç birimidir. Almanya 1978’de, Pferdestärke (PS) yerine, SI birimi Watt’a (Metrik sistem) geçmiş olsa bile, hala Avrupa Ülkelerinde sıklıkla kullanıldığını görmekteyiz.

1 PS = 0,735 kW = 735.5 watt
1 kW = 1,36 PS

 

CUNA (CAVALLO VAPORE)

İtalyan birimi Cuna, kW’nin İtalya’da tanıtılmasından önce kullanılan metrik birimdi. Bu yöntemde motor, hava filtresi ve egzoz sistemi sökülerek denenir. DIN – gücünden % 5-10 daha büyüktür. Almanların DIN-PS’de olduğu gibi, Cuna’da hala bazen kullanılmaktadır.

 

CV (CHEVAL VAPEUR)

Fransız birim cheval-vapeur, CV (ch), metrik sistemdeki Alman beygir gücüne (PS) karşılık gelir.

 

JIS (JAPANESE INDUSTRIAL STANDARDS)

Sonuçlar SAE standartlarına göre biraz daha yüksektir.

 

Araçlarda kullanılmayan diğer güç (beygir gücü) türleri

Nominal (Rated) Horsepower
Nominal beygir gücü (nhp), buhar motorlarının gücünü tahmin etmek için kullanılan eski bir birimdir.

Shaft Horsepower
Bir motorun çıkış milindeki (rotor, şaft) güç hesaplamasıdır. Bu yöntem, esas olarak havacılıkta ve denizcilikte kullanılır ancak nadiren otomobiller için kullanılır.

Hydraulic Horsepower
Hidrolik beygir gücü, hidrolik makinelerdeki gücü, bir sondaj kulesinin aşağı delikli deliğinden geçen gücü temsil edebilir veya bilinen bir hidrolik akış hızı oluşturmak için gereken mekanik gücü tahmin etmek için kullanılabilir.

Boiler Horsepower
Boiler horsepower (Kazan beygir gücü), buharlı bir motora buhar sağlamak için bir kazan kapasitesidir. Birim zaman içinde buharlaşabilen su miktarı ile ilgilidir.

Drawbar Horsepower
Bu, bir lokomotifin vagonlarını çekmesi gereken beygir gücüdür. Drawbar horsepower (dbhp) ayrıca bir tarım traktörünün tarım makinelerini çekebilme yeteneğini de ölçer.

RAC Horsepower (Tax-able Horsepower) / (Türkçe: Motorlu taşıt vergisi, Almanca: Steuer-PS)